Stowarzyszenie Filmowców Polskich
Stowarzyszenie Filmowców Polskich (SFP) to powstała w 1966 roku organizacja, której celem jest ochrona interesów środowiska filmowego. W okresie PRL oznaczało to pomoc filmowcom w zmaganiach z polityczną kontrolą kinematografii i próbę powiększenia autonomii twórców. Było to wyraźne zwłaszcza w czasie prezesury Andrzeja Wajdy, która przypadła na lata 1978–1982, a więc na okres przemian społeczno-politycznych, odczuwalnych również w filmie (Wajda został wybrany prezesem po Jerzym Kawalerowiczu, prezesie w latach 1966–1978).
Uzyskane u władz prawo notowania przez filmowców krajowych wydarzeń dla celów archiwalnych, doprowadziło z kolei do zrealizowania podczas wydarzeń sierpniowych bezcennego dokumentu Robotnicy ‘80.
W marcu 1981 roku powołano Komitet Ocalenia Kinematografii, który, kierowany przez Wajdę i Kawalerowicza, miał za cel stworzenie modelu kinematografii niezależnej ekonomicznie. Wraz z wprowadzeniem stanu wojennego SFP, którego działalność została zawieszona, starało się jednak dokończyć rozpoczęte produkcje filmów i załatwiać podstawowe sprawy materialne swoich członków.
W 1981 r., w stanie wojennym, Stowarzyszenie zostało rozwiązane. W połowie 1983 roku Andrzej Wajda zrezygnował z funkcji prezesa reaktywowanego SFP, a na jego miejsce został wybrany Janusz Majewski.
ANDRZEJ WAJDA NA 45-LECIE SFP:
Polskie kino lat 1966–1989 stało mocno na dwóch nogach. Jedną z nich były Zespoły Filmowe produkujące nasze filmy i chroniące nas przed nieustanną konfrontacją z komunistycznym reżimem. Drugą – zawodowa organizacja – Stowarzyszenie Filmowców Polskich, które systematycznie i skutecznie wspierało nasze artystyczne i tematyczne zmagania z polityczną kontrolą kinematografii.
Do dziś zdumiewa mnie jedność filmowego środowiska, które poza niewielką grupą członków PZPR (z których zresztą nie wszyscy byli tej partii stuprocentowo wierni) broniło filmów kolegów i skutecznie podtrzymywało to, co rodziło się w tamtych trudnych latach w naszym polskim kinie.
Wiem coś o tym najpierw jako członek SFP od jego powstania, potem będąc w zarządzie Stowarzyszenia i w końcu jego prezesem aż do rozwiązania SFP w 1981 w stanie wojennym.
SFP, reaktywowane w 1983 roku, odrodziło się do nowego życia natychmiast po odzyskaniu niepodległości – i teraz działa już na innych zasadach.
Jacek Bromski, który jest prezesem od 10 lat, przeprowadził ustawę o prawie autorskim, stwarzając agencję ZAPA, i co najważniejsze – ustawę o kinematografii. Obecnie SFP może skutecznie zapewnić filmowcom – zresztą nie tylko swoim członkom – pomoc w realizacji filmów, pomoc prawną, organizacyjną, a także, co bardzo ważne, socjalną.
Warszawa 2011