Zespół Filmowy „Kadr”

W sierpniu 1955 roku w kawiarni przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie między Jerzym Kawalerowiczem, Andrzejem Wajdą, Jerzym Stefanem Stawińskim, Andrzejem Munkiem i Tadeuszem Konwickim doszło do nieformalnego spotkania założycielskiego „Kadru”. Był to jeden z owoców powstania tzw. Zespołów Filmowych, które dawały polskim filmowcom pewną dozę samorządności i artystycznej wolności. W skład zarządów poszczególnych zespołów wchodził kierownik artystyczny, szef produkcji i kierownik literacki (w „Kadrze” funkcje te pełnili w latach 50. i 60. odpowiednio Jerzy Kawalerowicz, Ludwik Hager i Krzysztof Teodor Toeplitz z Tadeuszem Konwickim).

Zespoły nadzorowały prace preprodukcyjne, a następnie, po akceptacji scenariuszy przez szefa kinematografii, zajmowały się produkcją filmu z wybraną przez siebie ekipą (bez opieki typowego dla innych krajów komunistycznych „redaktora”). W ten sposób w „Kadrze”, zbudowanym przez młodych, zdolnych i ambitnych filmowców, powstawały dzieła tworzące kanon szkoły polskiej, który otworzyli Wajda Kanałem i Munk Człowiekiem na torze. Po pięciu latach Wajda zakończył współpracę z „Kadrem” w niezgodzie (bez jego wiedzy przekazano realizację Krzyżaków Aleksandrowi Fordowi). W 2019 roku „Kadr”, wraz ze studiami „Tor”, „Zebra” i Studiem Miniatur Filmowych, został włączony do państwowej instytucji kultury – Wytwórni Filmów Fabularnych i Dokumentalnych.